Ντινος Χριστιανοπουλος

Γεννήθηκε τὸ 1931 στὴ Θεσσαλονίκη ὅπου καὶ ζεῖ. 

Ἐπικίνδυνη Μοναξιά Ὅταν τὶς νύχτες τριγυρνῶ στὴ μοναξιά μου, ψάχνω μέσ᾿ σὲ χιλιάδες πρόσωπα νὰ βρῶ ἐκεῖνο τὸ τρεμούλιασμα στὴν ἄκρη τοῦ ματιοῦ σου. Ἂν ἔστω κι ἕνας μόνο ἀπηχοῦσε κάτι ἀπ᾿ τὴ δική σου ὀμορφιά, θὰ τοῦ ῾λεγα: -«Λοιπόν, τί περιμένεις; μὲ τὰ καρφιὰ τῶν παπουτσιῶν σου κάρφωσέ με». καὶ δὲ θὰ καρτεροῦσα πιὰ γλυκὸ φιλὶ οὔτε μία τρυφερὴ περίπτυξη.

Ἀναστολή Ὅ,τι ὀνειρεύτηκα τόσα καὶ τόσα βράδια, ὅ,τι πεθύμησα μὲ τόση ἀλλοφροσύνη, ὅ,τι σχεδίασα μὲ τόσο πυρετό, μόλις σὲ δῶ, γλυκιά μου ἐξουθένωση, στὰ μάτια καὶ τὰ χείλη τὸ ἀναστέλλω, γιὰ μία στιγμὴ πιὸ ἀπελπισμένη τὸ ἀναβάλλω, γιατί μονάχα ὅταν τὰ χέρια μου σὲ χάνουν, ἡ πονεμένη φαντασία μου σὲ κερδίζει. (ἀπὸ τὴ Συλλογή: «Ξένα Γόνατα»)

Ἐκεῖνοι ποὺ μᾶς παίδεψαν Ἐκεῖνοι ποὺ μᾶς παίδεψαν βαραίνουν μέσα μας πιὸ πολύ, ὅμως ἡ δική σου τρυφερότητα πόσο καιρὸ ἀκόμα θὰ βαστάξει; Ὅ,τι μᾶς γλύκανε, τὸ ξέπλυνε ὁ χρόνος κι ἡ συναλλαγή, ἐκεῖνοι ποὺ μᾶς χαμογέλασαν βουλιάξαν σὲ βαθιὰ πηγάδια καὶ μείναν μόνο κεῖνοι ποὺ μᾶς πλήγωσαν, ἐκεῖνοι ποὺ ἀρνήθηκαν νὰ τοὺς ὑποταχτοῦμε. Ἐκεῖνοι ποὺ μᾶς παίδεψαν βαραίνουν πιὸ πολύ... (1955)

Ἑνὸς λεπτοῦ σιγή Ἐσεῖς ποὺ βρήκατε τὸν ἄνθρωπά σας κι ἔχετε ἕνα χέρι νὰ σᾶς σφίγγει τρυφερά, ἕναν ὦμο ν᾿ ἀκουμπᾶτε τὴν πίκρα σας, ἕνα κορμὶ νὰ ὑπερασπίζει τὴν ἔξαψή σας, κοκκινίσατε ἄραγε γιὰ τὴν τόση εὐτυχία σας, ἔστω καὶ μία φορά; Εἴπατε νὰ κρατήσετε ἑνὸς λεπτοῦ σιγή γιὰ τοὺς ἀπεγνωσμένους; (ἀπὸ τὴ Συλλογή: «Ἀνυπεράσπιστος Καημός»)

Τὸ Δάσος Δὲν ξεριζώνονται οἱ νύχτες ἀπὸ μέσα μας, βλασταίνουν φύλλα καὶ κλαδιὰ κι ἔρχονται τὰ πουλιὰ τοῦ ἔρωτα καὶ κελαηδοῦνε. Δὲν ξεριζώνονται οἱ νύχτες ἀπὸ μέσα μας, οἱ σπόροι τους φυτρώνουν δάσος σκοτεινό, στὶς λόχμες του ὁ φόβος ἐνεδρεύει. Ζῷα μικρὰ καὶ ζῷα ἄγρια τὸ κατοικοῦν, ὄχεντρες ἕρπουν καὶ ρημάζουν τὶς φωλιές μας, λιοντάρια ἑτοιμάζονται νὰ μᾶς ξεσκίσουν. Δὲν ξεριζώνονται οἱ νύχτες ἀπὸ μέσα μας, ἔγιναν δάσος σκοτεινὸ καὶ μᾶς πλακώνουν. (ἀπὸ τὴ Συλλογή: «Ὁ Ἀλλήθωρος»)

Ὁ Φωτογράφος Σ᾿ αὐτὴν ἐδῶ τὴ γειτονιὰ σ᾿ αὐτὰ ἐδῶ τὰ μερὴ ὁ φωτογράφος θά ῾πρεπε νὰ ἤτανε ξεφτέρι νά ῾ταν τεχνίτης, μερακλὴς κι ἀπ᾿ ὀμορφιὰ νὰ ξέρει. Σ᾿ αὐτὴν ἐδῶ τὴ γειτονιὰ ἂς ἤμουν φωτογράφος νὰ ὑπηρετῶ τὴν ὀμορφιὰ μὲ τέχνη καὶ μὲ πάθος. Νά ῾ρχοντ᾿ ὀμορφοκόριτσα καὶ λαϊκὲς παρέες νὰ παίρνουν πόζες ὄμορφες καμαρωτὲς κι ὡραῖες γιὰ εἰκοσιτετράωρες καὶ ἑβδομαδιαῖες.

ΤΙ ΝΑ ΤΑ ΚΑΝΩ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΣΑΣ Τί νὰ τὰ κάνω τὰ τραγούδια σας ποτὲ δὲ λένε τὴν ἀλήθεια ὁ κόσμος ὑποφέρει καὶ πονᾷ κι ἐσεῖς τὰ ἴδια παραμύθια Τί νὰ τὰ κάνω τὰ τραγούδια σας εἶναι πολὺ ζαχαρωμένα ταιριάζουν σὲ σοκολατόπαιδα μὰ δὲ ταιριάζουνε γιὰ μένα

Ποιήματα ἔκδ. Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη, 1992 ΙΘΑΚΗ Δὲν ξέρω ἂν ἔφυγα ἀπὸ συνέπεια ἢ ἀπὸ ἀνάγκη νὰ ξεφύγω τὸν ἑαυτό μου, τὴ στενὴ καὶ μικρόχαρη Ἰθάκη μὲ τὰ χριστιανικά της σωματεῖα καὶ τὴν ἀσφυχτική της ἠθική. Πάντως, δὲν ἦταν λύση, ἦταν ἡμίμετρο. Κι ἀπὸ τότε κυλιέμαι ἀπὸ δρόμο σὲ δρόμο ἀποχτώντας πληγὲς κι ἐμπειρίες. Οἱ φίλοι ποὺ ἀγάπησα ἔχουνε πιὰ χαθεῖ κι ἔμεινα μόνος τρέμοντας μήπως μὲ δεῖ κανένας ποὺ κάποτε τοῦ μίλησα γιὰ ἰδανικά… Τώρα ἐπιστρέφω μὲ μίαν ὕποπτη προσπάθεια νὰ φανῶ ἄψογος, ἀκέραιος, ἐπιστρέφω κι εἶμαι, Θεέ μου, σὰν τὸν ἄσωτο ποὺ ἀφήνει τὴν ἀλητεία, πικραμένος, καὶ γυρνάει στὸν πατέρα τὸν καλόκαρδο, νὰ ζήσει στοὺς κόλπους του μίαν ἀσωτία ἰδιωτική. Τὸν Ποσειδῶνα μέσα μου τὸν φέρνω, ποὺ μὲ κρατάει πάντα μακριά. Μὰ κι ἂν ἀκόμα δυνηθῶ νὰ προσεγγίσω, τάχα ἡ Ἰθάκη θὰ μοῦ βρεῖ τὴ λύση;

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ Σπασμένες μέσα μου εἰκόνες ἀνταπόκρισης, ρήμαγμα μέσα σὲ ξένες ἀγκαλιές, ἀπελπισμένο κρέμασμα ἀπὸ λαγόνια ξένα. Πέσιμο ἐκεῖ ποὺ μοναχὰ ἡ μοναξιὰ ὁδηγεῖ: νὰ ὑποτάξω ἀκόμη καὶ τὸ πνεῦμα μου, νὰ τὸ προσφέρω σὰν τὴν ἔσχατη ὑποταγή. (1953)

ΒΡΟΧΟΣ Τώρα ποὺ σ᾿ ἔχω διαγράψει ἀπ᾿ τὴν καρδιά μου, ξαναγυρνᾷς ὅλο καὶ πιὸ πολὺ ἐπίμονα, ὅλο καὶ πιὸ πολὺ τυραννικά. Δὲν ἔχουν ἔλεος τὰ μάτια σου γιὰ μένα, δὲν ἔχουν τρυφερότητα τὰ λόγια σου, τὰ δάχτυλά σου ἔγιναν τώρα πιὸ σκληρά, ἔγιναν πιὸ κατάλληλα γιὰ τὸ λαιμό μου.

ΕΡΩΤΑΣ Νὰ σοῦ γλείψω τὰ χέρια, νὰ σοῦ γλείψω τὰ πόδια – ἡ ἀγάπη κερδίζεται μὲ τὴν ὑποταγή. Δὲν ξέρω πῶς ἀντιλαμβάνεσαι ἐσὺ τὸν ἔρωτα. Δὲν εἶναι μόνο μούσκεμα χειλιῶν, φυτέματα ἀγκαλιασμάτων στὶς μασχάλες, συσκότιση παραπόνου, παρηγοριὰ σπασμῶν. Εἶναι προπάντων ἐπαλήθευση τῆς μοναξιᾶς μας, ὅταν ἐπιχειροῦμε νὰ κουρνιάσουμε σὲ δυσκολοκατάχτητο κορμί.

ΜΕ ΚΑΤΑΝΥΞΗ Ἔλα νὰ ἀνταλλάξουμε κορμὶ καὶ μοναξιά. Νὰ σοῦ δώσω ἀπόγνωση, νὰ μὴν εἶσαι ζῷο, νὰ μοῦ δώσεις δύναμη, νὰ μὴν εἶμαι ράκος. Νὰ σοῦ δώσω συντριβή, νὰ μὴν εἶσαι μοῦτρο, νὰ μοῦ δώσεις χόβολη, νὰ μὴν ξεπαγιάσω. Κι ὕστερα νὰ πέσω μὲ κατάνυξη στὰ πόδια σου, γιὰ νὰ μάθεις πιὰ νὰ μὴν κλωτσᾶς.

ΟΤΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΜΕΝΩ Ὅταν σὲ περιμένω καὶ δὲν ἔρχεσαι, ὁ νοῦς μου πάει στοὺς τσαλακωμένους, σ᾿ αὐτοὺς ποὺ ὧρες στέκονται σὲ μία οὐρά, ἔξω ἀπὸ μία πόρτα ἢ μπροστὰ σ᾿ ἕναν ὑπάλληλο, κι ἐκλιπαροῦν μὲ μία αἴτηση στὸ χέρι γιὰ μία ὑπογραφή, γιὰ μία ψευτοσύνταξη. Ὅταν σὲ περιμένω καὶ δὲν ἔρχεσαι, γίνομαι ἕνα με τοὺς τσαλακωμένους.

ΤΕΛΟΣ Τώρα ποὺ βρῆκα πιὰ μίαν ἀγκαλιά, καλύτερη κι ἀπ᾿ ὅ,τι λαχταροῦσα, τώρα ποὺ μοῦ ῾ρθαν ὅλα ὅπως τὰ ῾θελα κι ἀρχίζω νὰ βολεύομαι μὲς στὴν κρυφὴ χαρά μου, νιώθω πὼς κάτι μέσα μου σαπίζει.

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΩ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ Ἐγκαταλείπω τὴν ποίηση δὲ θὰ πεῖ προδοσία, δὲ θὰ πεῖ ἀνοίγω ἕνα παράθυρο γιὰ τὴ συναλλαγή. Τέλειωσαν πιὰ τὰ πρελούδια, ᾖρθε ἡ ὥρα τοῦ κατακλυσμοῦ. Ὅσοι δὲν εἶναι ἀρκετὰ κολασμένοι πρέπει ἐπιτέλους νὰ σωπάσουν, νὰ δοῦν μὲ τί καινούριους τρόπους μποροῦν νὰ ἀπαυδήσουν τὴ ζωή. Ἐγκαταλείπω τὴν ποίηση δὲ θὰ πεῖ προδοσία. Νὰ μὴ μὲ κατηγορήσουν γιὰ εὐκολία, πὼς δὲν ἔσκαψα βαθιά, πὼς δὲ βύθισα τὸ μαχαίρι στὰ πιὸ γυμνά μου κόκαλα. ὅμως εἶμαι ἄνθρωπος κι ἐγώ, ἐπιτέλους κουράστηκα, πῶς τὸ λένε, κούραση πιὸ τρομαχτικὴ ἀπὸ τὴν ποίηση ὑπάρχει; Ἐγκαταλείπω τὴν ποίηση δὲ θὰ πεῖ προδοσία. Βρίσκει κανεὶς τόσους τρόπους νὰ ἐπιμεληθεῖ τὴν καταστροφή του. (1956)

Η ΘΑΛΑΣΣΑ Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα: μπαίνεις καὶ δὲν ξέρεις ἂν θὰ βγεῖς. Πόσοι δὲν ἔφαγαν τὰ νιάτα τους – μοιραῖες βουτιές, θανατερὲς καταδύσεις, γράμπες, πηγάδια, βράχια ἀθέατα, ρουφῆχτρες, καρχαρίες, μέδουσες. Ἀλίμονο ἂν κόψουμε τὰ μπάνια Μόνο καὶ μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι. Ἀλίμονο ἂν προδώσουμε τὴ θάλασσα Γιατὶ ἔχει τρόπους νὰ μᾶς καταπίνει. Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα: χίλιοι τὴ χαίρονται – ἕνας τὴν πληρώνει. (1962)

ΜΙΚΡΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ Τὸ Κορμὶ καὶ τὸ Σαράκι μπατιρημένο κουρεῖο Σάββατο βράδυ χωρὶς δουλειὰ μπατιρημένο κορμὶ Σάββατο βράδυ χωρὶς ἔρωτα τὸ φιλὶ ἑνώνει πιὸ πολὺ ἀπ᾿ τὸ κορμὶ γι᾿ αὐτὸ τὸ ἀποφεύγουν οἱ πιὸ πολλοὶ τὸ γατί μου δὲ χορταίνει μόνο μὲ χάδια θέλει καὶ φαΐ τὸ κορμί μου δὲ χορταίνει μόνο μὲ φαΐ θέλει καὶ χάδια ἀπ᾿ ὅλα τὰ ἀφηρημένα οὐσιαστικὰ πειράζει νὰ ἑξαιρέσουμε τὴ μοναξιά; ἀφαίρεσε τὴ νύχτα ἀπ᾿ τὰ μάτια σου – πῶς νὰ παλέψω μόνος με τοὺς δυό σας; ἡ νύχτα εἶναι παγερὴ καὶ μ᾿ ἔχεις στήσει μὲ γέλασες μὲ γέρασες μὴν καταργεῖτε τὴν ὑπογεγραμμένη ἰδίως κάτω ἀπὸ τὸ ὠμέγα εἶναι κρῖμα νὰ ἐκλείψει ἡ πιὸ μικρὴ ἀσέλγεια τοῦ ἀλφαβήτου μας κάθε φορὰ ποὺ νομίζω πὼς σ᾿ ἔχω στὸ χέρι βλέπω πόσο ὁ ἔρωτας εἶναι ἀχειροποίητος ἔλαιον θέλω καὶ οὐ θυσίαν κι ἐμεῖς ποὺ θυσιαστήκαμε; κι ἐμεῖς ποὺ δὲ λαδώσαμε; ἔχτισα τὸν παράδεισό μου μὲ τὰ ὑλικὰ τῆς κόλασής σου θυσίασα τὸν ὕπνο μου κυρία γιὰ νὰ διαβάσω τὰ ποιήματά σας κι ἐκεῖνα μ᾿ ἀποκοίμησαν Θανάση γιατί ἔκοψες τὸ ἄλφα ἀπὸ μπροστά; γιὰ ἕνα γράμμα χάνεις τὴν ἀθανασία τὰ πρόβατα ἀπήργησαν ζητοῦν καλύτερες συνθῆκες σφαγῆς «ὅταν πεθάνω, νὰ μὲ θάψτε στὸ χωριό» – θέλουν νὰ τιμήσουν μὲ τὸ πτῶμα τους τὴν πατρίδα ποὺ ἀρνήθηκαν μὲ τὸ σῶμα τους ὡραῖα ἑρμηνεύεις τὰ τραγούδια ἂς δοῦμε πῶς τὰ καταφέρνεις καὶ στὰ παρατράγουδα καὶ τί δὲν κάνατε γιὰ νὰ μὲ θάψετε ὅμως ξεχάσατε πὼς ἤμουν σπόρος μιὰ γυναῖκα στὸ δρόμο μαλώνει τὸ παιδάκι της «δε θὰ πᾶμε στὸ σπίτι; θὰ σὲ κρεμάσω ἀνάποδα» γύρισα κι εἶδα τὸ μικρό: ἤτανε κιόλας κρεμασμένο ἡ νύχτα μὲ ὁδήγησε σ᾿ αὐτοὺς τοὺς δρόμους; ἢ αὐτοὶ οἱ δρόμοι μὲ ὁδήγησαν στὴ νύχτα; γιὰ τὸ πέτσινο σακάκι σου ποὺ σὲ κάνει τόσο ὡραῖο ἔχασε τὴ ζωή του ἕνα ζῷο καὶ κοντεύω νὰ τὴ χάσω κι ἐγώ